Toeristische informatie over Zagreb

visitzagreb.org

Logo Made in Flanders
Vakantiehuis Maroflin, uitvalbasis voor noord-Kroatië

Strossmayerplein

Standbeeld van Strossmayer voor muzeumgebouw
Standbeeld van Strossmayer voor het HAZU
Josip Juraj Strossmayer (1815-1905) was behalve bisschop en politicus ook een groot kunstverzamelaar. Jarenlang streed hij voor meer Kroatische autonomie en raakte daardoor in onmin met de Oostenrijkers en Hongaren die in Kroatië de dienst uitmaakten. Strossmayer probeerde de positie van de Kroaten te versterken door samenwerking met de Serviërs, die al wel de facto onafhankelijk waren. Van politieke samenwerking kwam niet veel terecht, maar op cultureel gebied was Strossmayer succesrijker. Dankzij een grote gift zijnerzijds werd in 1860 de Joegoslavische Academie van Kunsten en Wetenschappen opgericht – met opzet “Joegoslavisch” genoemd om de verwantschap tussen de Zuid-Slavische volken te benadrukken. Uiteraard heet de instelling tegenwoordig de Kroatische Academie van Kunsten en Wetenschappen (HAZU) en is de voornaamste in zijn soort. De HAZU zetelt sinds 1883 in het bakstenen gebouw uit de Italiaanse neorenaissance. Sinds 1929 staat aan de zuidkant van het Academiegebouw Strossmayers standbeeld van, een werk van Ivan Mestrovic.

Oudste Slavische alfabet
De toeristische attractie in het HAZU-gebouw is de Strossmayer Galerie van Oude Meesters op de bovenverdieping, maar voor Kroaten is het stenen tablet in de hal belangrijker. In het tablet is namelijk de oudste Kroatische tekst gebeiteld waarin een Kroatische heerser wordt genoemd: “Zvonimir, koning der Kroaten”. De tekst wordt gedateerd rond 1077-1100 en is geschreven in het glagolitisch, het oudste Slavische alfabet. Het tablet is genoemd naar het dorp Baska op het eiland Krk, waar het in 1851 werd ontdekt in een oud kerkje.
Het glagolitisch werd in de negende eeuw ontworpen door de Griekse monnik Cyrillus, die samen met zijn broer Methodius door Oost- en Centraal-Europa reisde om de inwoners te kerstenen. Hoe het alfabet Kroatië precies heeft bereikt, is onderwerp van discussie, maar het werd in elk geval erg populair. Elders op de Balkan werd het glagolitisch vanaf de elfde eeuw verdrongen door het eenvoudiger vormgegeven cyrillisch, maar langs de Kroatische kust werd het nog honderden jaren volop gebruikt. Zo is het eerste Kroatische boek dat met een drukpers werd gemaakt (1483) geschreven in het glagolitisch. In de zestiende eeuw is het glagolitisch over zijn hoogtepunt heen, hoewel het op enkele plaatsen in Kroatië tot het begin van de twintigste eeuw werd gebruikt. Omdat het glagolitisch in Kroatië zo’n belangrijke rol speelde, is het deel van de Kroatische culturele identiteit geworden.

Oude meesters
Nadat Strossmayers politieke en kerkelijke carrière in het slop raakte, hield hij zich voornamelijk met cultuur bezig. Hij verzamelde een groot aantal schilderijen uit de veertiende tot negentiende eeuw, waaronder Jacob van Ruisdael, Vitorre Carpaccio, El Greco en Breughel. In 1875 doneerde hij zijn collectie aan de HAZU. Sinds 1880 bevindt de zogeheten Strossmayer Galerie van Oude Meesters zich op de bovenverdieping van het Academiegebouw.

Galerie van Moderne Kunst
Je hoeft maar de straat over te steken om van het Academiegebouw bij de Galerie van Moderne Kunst te komen. In chronologisch opzicht is dit de voortzetting van de Strossmayer Galerie, want de permanente tentoonstelling laat de beste Kroatische kunst zien uit de periode 1850-1950. Niet alle kunstenaars zijn even internationaal beroemd geworden als de beeldhouwer Ivan Mestrovic, wiens werk ook in de galerie te vinden is, maar ook de doeken van Vlaho Bukovac zijn gewild in het buitenland. Bukovac werd geboren in Cavtat, ten zuiden van Dubrovnik, en groeide uit tot de grootste moderne schilder van Kroatië. Zijn werk hangt niet alleen in de Galerie van Moderne Kunst en buitenlandse musea. Ook het enorme beschilderde gordijn in het Nationaal Theater is van zijn hand, evenals de wandschildering in het Kroatische Staatsarchief. Verder zijn in de Galerie van Moderne Kunst vooral de werken van Slava Raskaj en Josip Racic de moeite waard.

Strossmayer Galerie van Oude Meesters

Geopend
dinsdag: 10.00-13.00 en 17.00-19.00
woensdag tot zondag: 10.00-13.00

Toegangsprijs: 10 kuna

Galerie van Moderne Kunst

Geopend
dinsdag tot vrijdag: 10.00-18.00
zaterdag en zondag: 10.00-13.00

Toegangsprijs: 20 kuna





vandaag 12-5-25, laatst aangepast op 06-12-15.