Toeristische informatie over Zagreb

visitzagreb.org

Logo Made in Flanders
Vakantiehuis Maroflin, uitvalbasis voor noord-Kroatië

Zagreb-Benedenstad

standbeeld en muzeumgebouw
Standbeeld van Strossmayer voor de Akademie voor Kunsten en Wetenschappen
Groen hoefijzer
Tot tweehonderd jaar geleden was Zagreb een bescheiden stadje van zo'n 8.000 inwoners. In de ruim honderd jaar tot aan de Eerste Wereldoorlog vertienvoudigde dat aantal tot 80.000. In de twintigste eeuw vertienvoudigde het inwoneraantal wederom, tot de ongeveer 800.000 mensen die nu Zagreb bevolken. De stadsuitbreiding in de twintigste eeuw heeft weinig opgeleverd dat voor toeristen interessant is.
De expansie in de periode 1850-1914 daarentegen heeft Zagreb zijn Midden-Europese voorkomen gegeven. Deze kreeg de vorm van een groen hoefijzer - een U die bestaat uit parken en pleinen, ontworpen door Milan Lenuci. Langs dit hoefijzer staan musea, theaters, standbeelden, faculteiten en alles wat een beetje stad nodig heeft.

Etruskische tekst
De westvleugel van het hoefijzer bestaat uit drie parken die in de volksmond gezamenlijk "Zrinjevac" worden genoemd. Het Zrinjeplein, meer park dan plein overigens, werd als eerste aangelegd en is wellicht het mooiste. Aan het park met witte platanen en tot in de puntjes onderhouden plantsoenen staat het Archeologisch Museum. Het topstuk van het Archeologisch Museum is een linnen doek - dat op wonderlijke wijze in Zagreb is terechtgekomen - waarop de langst bekende Etruskische tekst is geschreven. Behalve Egyptische mummies en andere schatten uit de oudheid, beschikt het museum over veel kunstvoorwerpen uit de landen aan de Adriatische Zee.

Vlaamse en Hollandse meesters
In het atrium van de Kroatische Academie van Kunsten en Wetenschappen (HAZU), op het Strossmayerplein, staat een platte steen waarin een belangrijke tekst is gebeiteld. Dit Baska-tablet is een van de oudste monumenten van de Kroatische taal (rond 1100) en noemt koning Zvonimir, de laatste koning van zowel Dalmatië als Kroatië.
In hetzelfde gebouw is de Strossmayer Galerij van Oude Meesters gevestigd. In de galerij hangen werken van schilders uit onder meer de Lage Landen, Italië en Frankrijk. Wie van moderne kunst houdt, hoeft maar de straat over te steken om de Galerij van Moderne Kunst te bezoeken. Het museum toont de beste Kroatische kunst uit de periode 1850-1950, waaronder werken van de schilder Bukovac en de beeldhouwer Mestrovic.

Oriënt Expres
Het volgende plein is genoemd naar de eerste Kroatische koning, Tomislav, die regeerde van 910 tot 928. Diens ruiterstandbeeld - dat pas na decennialange politieke ruzies werd geplaatst - staat halverwege het Kunstpaviljoen en het stationsgebouw. Het Tomislavplein wordt gedomineerd door het Kunstpaviljoen, dat lange tijd de belangrijkste tentoonstellingsruimte van Zagreb was, en zeker de mooiste.
Wilde de Oriënt Expres stoppen in Zagreb, dan was luxe accommodatie voor de reizigers een vereiste. Zodoende verrees in 1925 hotel Esplanade op een steenworp afstand van het station. De Oriënt Expres rijdt allang niet meer, maar Esplanade is nog altijd het hotel voor internationale beroemdheden die in Zagreb verblijven.
Wie de drukte van de stad wil ontvluchten, kan aan de achterzijde van hotel Esplanade rust vinden in de Botanische tuin. De tuin verbindt grofweg de oost- en westvleugel van het groene hoefijzer.

Gouden Bul
Evenals Zrinjevac bestaat ook de westvleugel uit drie pleinen. Op het Marulicplein, tegenover de Botanische tuin, staat een interessante bezienswaardigheid: het Staatsarchief. Het is een van de zeldzame Kroatische gebouwen in art nouveau stijl, zowel qua exterieur als interieur. Het archief bewaart onder meer de Gouden Bul, de oprichtingsakte van Zagreb uit 1242. Veel toeristen trekt het nog niet, ondanks het feit dat het Staatsarchief een van de weinige Zagrebse instellingen is die bezoekers een boeiende rondleiding aanbiedt.

"Louvre van de Balkan"
Wie belangstelling heeft voor volkenkunde kan een bezoek brengen aan het Etnografisch Museum op het Mazuranicplein. De collectie bestaat voor een groot deel uit Kroatische klederdracht, wapens, muziekinstrumenten en uit allerlei voorwerpen die Kroatische reizigers en onderzoekers in de loop der tijd uit den vreemde hebben meegenomen.
Niet ver daar vandaan, aan het Rooseveltplein, staat een gymnasium van kolossale afmetingen. Een deel van het neorenaissance gebouw wordt gebruikt door het het Mimara Museum - door Kroaten ook wel het "Louvre van de Balkan" genoemd. Dat is rijkelijk overdreven, maar de steenrijke kunstliefhebber Ante Topic Mimara verzamelde niettemin een indrukwekkende hoeveelheid kunst uit alle delen van de wereld: schilderijen van onder andere Renoir, Rubens, Dugas en Rembrandt, Chinees porselein, Perzische tapijten, antiek glaswerk, enzovoort.

Geschiedenis der Kroaten
Het laatste plein van het groene hoefijzer is het minst groen van alle, maar het Maarschalk Titoplein is wel een verzamelplaats van kunst en cultuur. In het midden van het plein staat het Kroatisch Nationaal Theater, dat in 1895 feestelijk werd geopend door de Oostenrijkse keizer Franz Jozef I. Van buiten, en zeker van binnen, is het theater rijk gedecoreerd, bijvoorbeeld met allegorische schilderijen.
In het voormalige ziekenhuis tegenover het theater zetelt sinds 1882 het rectoraat van de Universiteit van Zagreb. Voor de ingang staat een van Mestrovic' bekendere sculpturen, de Geschiedenis der Kroaten. Van de diverse musea aan dit plein is het Museum voor Kunst en Nijverheid het aantrekkelijkst, met een gevarieerde collectie schilderijen, uurwerken, meubilair, keramiek en ander Kroatisch cultureel erfgoed.


vandaag 24-4-24, laatst aangepast op 06-12-15.